تغییر جهت ناتو؛ چین جای روسیه را گرفت - ساعت شیک

به گزارش ساعت شیک، نشست یک روزه رهبران کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) در نخستین حضور جو بایدن، براساس اولویت های رئیس جمهوری امریکا با ابراز نگرانی از تهدیدهای چین و روسیه و روابط با افغانستان پس از خروج نظامیان خارجی از این کشور پایانی انتقادی شبیه به گروه هفت داشت.

به گزارش گاردین، این نشست در حالی با ترسیم منظره امنیتی 2030 و مواجهه با تهدیدات پیش روی آب و هوایی و حملات سایبری و... پیش رفت که خواست قدرتمندترین عضو این سازمان یعنی امریکا، برای نخستین بار چین را چالش سیستماتیک 30 کشور عضو ناتو ترسیم کرد. در واقع فرایند پیش گرفته رئیس جمهوری تازه امریکا در ناتو ماهیت این سازمان را که در سال 1949 با شروع جنگ سرد برای واکنش به تهدید شوروی و پس از آن روسیه فعلی تشکیل شده بود کاملاً تغییر داد و چین که تا به امروز تنها یک بار در سال 2019 به طور گذرا در نشست ناتو به اسم فرصت و چالش پیش روی متحدان غرب قلمداد شده بود، به اسم چالش اصلی و تهدید امنیتی مطرح شد. موضوعی که به نوشته یورونیوز پکن آن را اغراق ناتو درباره تهدید از سوی چین اسم کرد و در بیانیه ای هشدارآمیز، از این سازمان خواست به طور منطقی توسعه چین را مشاهده نموده و از اغراق درباره تئوری توطئه این کشور دست بردارد. رهبران ناتو در بیانیه خاتمهی خود اقدامات فزاینده چین در ساخت زرادخانه هسته ای، افزایش توان فضایی و جنگ سایبری را تهدید نظم بین الملل اعلام کردند.

به باور کارشناسان اما در این مقطع آنچه تهدید چین را جدی تر نشان می دهد دیدگاه مشترک بایدن و ترامپ درباره تهدید چین و سیستم اقتدارگرایانه آن و بلندپروازی های نظامی آن و کمرنگ کردن تهدید روسیه است. در این میان ینس استولتنبرگ، رئیس ناتو هم با اشاره به رشد نظامی چین در زمین و دریا و فضا، این کشور را نه به اسم یک تهدید که چالش حال حاضر امنیت همپیمانان ناتو خطاب کرد و همچنان اقدامات خصمانه روسیه را تهدید امنیت حوزه اروپا آتلانتیک خواند. این تفکر بویژه پس از اظهارات جو بایدن درباره روسیه آن هم دو روز مانده تا دیدار با ولادیمیر پوتین، رهبران کشورهای عضو را نگران امتیازدهی واشنگتن به مسکو نموده است. اما بایدن با وجودی که بارها در نشست ناتو تأکید کرد امریکا قصد مقابله با روسیه را ندارد و نگرانی ها بی فایده است اما این فرضیه که واشنگتن برای شکست پکن، ممکن است به تدریج توافقی غیرعقلایی با مهمترین تهدید رهبران اروپا ببندد با مرور حرف های بایدن تقویت شده و اما و اگرهای او برای پیوستن اوکراین به ناتو آن هم در شرایط صف آرایی روسیه برای این کشور اروپایی، هم بر بسیاری از دیدگاه ها درباره عزم بایدن برای کوتاه آمدن در برابر روسیه صحه می گذارد.

لزوم حفظ روابط با افغانستان

یکی از مهمترین بحث های نشست 30 کشور عضو ناتو به افغانستان اختصاص داشت. براساس توافق فوریه 2020 امریکا با طالبان، نیروهای نظامی امریکا از ابتدای مه سال جاری خروج از این کشور آن هم پس از دو دهه حضور را شروع کردند و به گزارش دیلی صباح بنا به اعلام پنتاگون تا به امروز 50 درصد نظامیان امریکا خاک افغانستان را ترک نموده اند. همزمان با خروج نیروهای خارجی دیگر در حال حاضر ترکیه با 500 نظامی در مراکز آموزش نظامی افغانستان، بالاترین حجم نیروهای نظامی خارجی را دارا است. رئیس جمهوری ترکیه در این نشست هم بر نقش قابل اتکای کشورش در فرایند پساخروج نظامیان خارجی تأکید کرد و ترکیه را برترین گزینه برای اجرای برنامه ها دانست.

دیدار محبت آمیز در سایه تنش ها

جو بایدن در نخستین سفر خارجی اش پس از نشست ناتو با رجب طیب اردوغان همتای ترکیه ای اش هم دیداری 45 دقیقه ای پشت درهای بسته داشت. نخستین دیدار سران امریکا و ترکیه که در سایه به رسمیت شناختن کشتار ارامنه به وسیله ترک های عثمانی به اسم نسل کشی از سوی بایدن، پرتنش به نظر می رسید اما در نهایت بدون اعلام جزئیات مذاکرات، با ابراز رضایت سران هر دو کشور و اعلام ضرورت همکاری های آینده به خاتمه رسید. به نوشته اینسایدر، بایدن پس از این دیدار در گفت و گو با ساعت شیک، آن را بسیار مطلوب خواند: دو کشور دستور کارهای بزرگی دارند و ادامه همکاری تیم های ما به نتایج عالی خواهد رسید. اردوغان هم در حالی که از همکاری بر سر پروژه فرودگاه کابل پرده برداشت، گفت: ما توافق کردیم که مانند شرکای استراتژیک درگاه مذاکرات را با یکدیگر باز بگذاریم.