نقد ستوده به تاریخ گیلان عبدالفتاح فومنی ناصواب است، مشروطه گیلانی یا مشروطه ایرانی؟
به گزارش ساعت شیک، انتشارات سپیدرود کتاب چهار مقاله در تاریخ گیلان به قلم ناصر عظیمی، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ و جغرافیای را به چاپ رساند.
این کتاب مجموعه چهار مقاله درباره تاریخ گیلان است که پیشتر منتشر شده اند و اکنون به علت اهمیتی که در شناخت بعضی ویژگی های مهم تاریخ گیلان دارند با ویرایش تازه در یک مجموعه در دسترس خوانندگان فرهیخته قرار می گیرد.
در مقاله نخست، نقشه های تاریخی چند قرن نخستین اسلامی را آنالیز نموده تا فضای جغرافیایی گیلان به ویژه نقاط سکونتی آن چگونه از طرف جغرافیدانان عرب و ایرانی در نقشه هایشان بازتاب یافته است. سپس دلایل این بازتاب بسیار ضعیف، واکاوی شده است. اهمیت این آنالیز کوتاه و فشرده در آن است که به بسیاری از پرسش های تاریخ چند قرن نخستین گیلان را به صورت تیتروار تا حدودی روشن می نماید.
در مقاله دوم به ویژگی بسیار مهم دیگر تاریخ گیلان پرداخته شده است یعنی فقدان شهر. شهر کارگاه تمدن بشر بوده و نبود و ضعف تاریخی آن در تاریخ قدیم گیلان به منزله تعطیلی این کارگاه بوده است؛ این مقاله با همین نکته پرداخته و دلایل آن را بازگفته و چگونگی خارج شدن از این بن بست را روشن نموده است.
مقاله سوم به کتاب تاریخ گیلان عبدالفتاح فومنی یعنی تنها تاریخی که در گیلان پدید آمد و بخش مهمی از تاریخ اجتماعی و مالی و سیاسی این دوره را روشن نموده، پرداخته است. این مقاله بعلاوه نقد ناصواب استاد منوچهر ستوده بر عبدالفتاح را به چالش گرفته است.
مقاله چهارم، به موضوع مشروطه در گیلان یا مشروطه گیلانی پرداخته و در این دو هدف دنبال شده است. نخستین هدف این مقاله این است که نشان دهیم عبارت مشروطه گیلان در قیاس با عبارت مشروطه ایرانی که ماشاءالله آجودانی آن را با وام گیری از ثقه الاسلام تبریزی دوباره به ادبیات تاریخ معاصر ایران وارد نموده، کدام یک مضمون واقعی تری دارند؟ در پرتو این بخش از مقاله، نقدی به عبارت مشروطه ایرانی نیز وارد شده است. در هدف دوم نشان داده شده است که اهمیت کار ویژه و بی بدیل فریدون آدمیت در نگاه به مشروطه در ایران و مشروطه در گیلان چیست و او چگونه بر خلاف تمام نویسندگان تاریخ معاصر ایران، نگاه ویژه و بی طرفانه تری به مشروطه در گیلان داشته است؟ در طی این آنالیز بعلاوه اهمیت تاریخی مشروطه گیلانی در تاریخ مشروطه ایران در جای واقعی خود نشسته است.
انتشارات سپیدرود کتاب چهار مقاله در تاریخ گیلان به قلم ناصر عظیمی را 106 صفحه به چاپ رساند.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران